In 2019 pikte de pas voltooide Australian Square Kilometer Array Pathfinder (ASKAP)–radiotelescoop iets op wat nog nooit eerder was gezien: cirkels van radiogolven die zo groot waren dat ze complete sterrenstelsels omsluiten. ‘Odd radio circles’ – vreemde radiocirkels – werden ze genoemd, of kortweg ORCs. Een team onder leiding van Alison Coil (Universiteit van Californië te San Diego, VS) denkt nu een verklaring te hebben gevonden voor deze kosmische structuren. Volgens de astronomen zijn het schillen van heet gas, gevormd door wegstromende galactische winden, die mogelijk zijn veroorzaakt door hevige supernova-explosies (Nature, 8 januari).
Coil en haar medewerkers hebben zware ‘starburst’-stelsels bestudeerd die zulke ultrasnelle galactische winden kunnen aandrijven. Starburst-stelsels produceren in uitzonderlijk hoog tempo nieuwe sterren. Wanneer deze sterren aan het einde van hun bestaan exploderen, stoten ze hete gassen uit, en als er op een bepaalde plek maar genoeg sterren tegelijkertijd ontploffen kan het gas genoeg snelheid krijgen om uit het stelsel te ontsnappen. Zo’n ‘galactische wind’ bereikt een snelheid 2000 kilometer per seconde.
Lees verder op: Astronomie.nl