Hubble ruimtetelescoop ziet atmosfeer van exoplaneet in drie jaar veranderen

Exoplaneet WASP-121 b is geen planeet zoals de aarde. Om te beginnen draait hij heel dicht om een ster die helderder en heter is dan de zon. De planeet staat zo gevaarlijk dicht bij zijn ster dat zijn bovenste atmosfeer extreem heet is, heter dan een stalen hoogoven. Een stortvloed van ultraviolet licht van de ster verhit de bovenste atmosfeer van de planeet, waardoor het magnesium- en ijzergas de ruimte in ontsnapt. Krachtige zwaartekracht-krachten van de ster hebben de vorm van de planeet veranderd, zodat hij nu meer de vorm van een rugbybal heeft. Door jarenlange waarnemingen van de Hubble-ruimtetelescoop te combineren met computermodellen, hebben astronomen nu bewijs gevonden voor het wervelen van enorme cyclonen op de helse planeet. De cyclonen worden herhaaldelijk gecreëerd en vernietigd door het grote temperatuurverschil tussen de sterzijde en de donkere nachtzijde van de exoplaneet.

Door jarenlange observaties van NASA’s Hubble-ruimtetelescoop te combineren met computermodellen, hebben astronomen bewijs gevonden voor massale cyclonen en andere dynamische weersactiviteiten op een hete planeet ter grootte van Jupiter, 880 lichtjaar van ons vandaan. De planeet, WASP-121 b genaamd, is niet bewoonbaar. Maar dit resultaat is een belangrijke eerste stap in het bestuderen van weerpatronen op verre werelden en misschien uiteindelijk in het vinden van potentieel bewoonbare exoplaneten met een stabiel langetermijnklimaat.

De afgelopen decennia is uit gedetailleerde waarnemingen met telescopen en ruimtevaartuigen van naburige planeten in ons zonnestelsel gebleken dat hun turbulente atmosferen niet statisch zijn, maar voortdurend veranderen, net als het weer op aarde. Deze veranderlijkheid zou ook moeten gelden voor planeten rond andere sterren. Maar er zijn veel gedetailleerde waarnemingen en computermodellen nodig om dergelijke veranderingen daadwerkelijk te kunnen meten. Voor deze ontdekking heeft een internationaal team van astronomen Hubble-waarnemingen van WASP-121 b uit 2016, 2018 en 2019 samengevoegd en opnieuw verwerkt. Ze ontdekten dat de planeet een dynamische atmosfeer heeft, die in de loop van de tijd verandert. Het team gebruikte geavanceerde modelleringstechnieken om aan te tonen dat deze dramatische temporele variaties konden worden verklaard door weerpatronen in de atmosfeer van de exoplaneet.

Lees verder op: Spacepage

183
Deel dit artikel