Astronomen van de Universiteit van Arizona hebben samen met een internationale groep onderzoekers de atmosfeer van een hete en uniek opgeblazen exoplaneet geobserveerd met behulp van NASA’s James Webb Space Telescope. De exoplaneet, die net zo groot is als Jupiter maar slechts een tiende van zijn massa heeft, blijkt oost-west asymmetrie in zijn atmosfeer te hebben, wat betekent dat er een aanzienlijk verschil is tussen de twee randen van zijn atmosfeer. De bevindingen zijn gepubliceerd in het tijdschrift Nature Astronomy.
“Dit is de eerste keer dat de oost-west asymmetrie van een exoplaneet ooit is waargenomen terwijl deze zijn ster passeert, vanuit de ruimte,” zegt hoofdauteur Matthew Murphy, een promovendus aan de U of A Steward Observatory. Een transit is wanneer een planeet voor zijn ster langs gaat – zoals de maan doet tijdens een zonsverduistering. “Ik denk dat waarnemingen vanuit de ruimte veel verschillende voordelen hebben ten opzichte van waarnemingen vanaf de grond,” zei Murphy. Oost-west asymmetrie van een exoplaneet verwijst naar verschillen in atmosferische kenmerken, zoals temperatuur of wolkeneigenschappen, die worden waargenomen tussen het oostelijke en westelijke halfrond van de planeet. Bepalen of deze asymmetrie bestaat of niet is cruciaal voor het begrijpen van het klimaat, de atmosferische dynamiek en weerpatronen van exoplaneten – planeten die buiten ons zonnestelsel bestaan.
De exoplaneet WASP-107b is zogeheten ’tidally locked’ aan zijn ster. Dat betekent dat de exoplaneet altijd hetzelfde gezicht laat zien aan de ster waar hij omheen draait. Eén hemisfeer van de tidally locked exoplaneet is altijd naar de ster gericht waar hij omheen draait, terwijl de andere hemisfeer altijd van de ster af wijst, wat resulteert in een permanente dag- en nachtkant van de exoplaneet. Murphy en zijn team gebruikten de transmissiespectroscopietechniek met de James Webb Space Telescope. Dit is het belangrijkste instrument dat astronomen gebruiken om inzicht te krijgen in de atmosferen van andere planeten, aldus Murphy. De telescoop maakte een serie foto’s terwijl de planeet voor zijn ster langs bewoog, waarbij informatie over de atmosfeer van de planeet werd gecodeerd. Door gebruik te maken van nieuwe technieken en de ongekende precisie van de James Webb ruimtetelescoop, konden de onderzoekers de signalen van de oostelijke en westelijke kanten van de atmosfeer van elkaar scheiden en gerichter kijken naar specifieke processen in de atmosfeer van de exoplaneet.
Lees verder op: Spacepace