De krachtige jet van sterrenstelsel M87 veroorzaakte zeldzame gammaflits

This artist’s impression shows two tiny but very dense neutron stars at the point at which they merge and explode as a kilonova. Such a very rare event is expected to produce both gravitational waves and a short gamma-ray burst, both of which were observed on 17 August 2017 by LIGO–Virgo and Fermi/INTEGRAL respectively. Subsequent detailed observations with many ESO telescopes confirmed that this object, seen in the galaxy NGC 4993 about 130 million light-years from the Earth, is indeed a kilonova. Such objects are the main source of very heavy chemical elements, such as gold and platinum, in the Universe.

Astronomen van de Event Horizon Telescope-samenwerking hebben een spectaculaire flits op meerdere golflengten gedetecteerd vanuit de krachtige relativistische jet (straalstroom) die uit het centrum van sterrenstelsel Messier 87 komt. M87 is het helderste object in de Virgocluster van sterrenstelsels. Dit soort clusters zijn de grootste gravitationeel gebonden structuren in het heelal. Het eerste beeld van een zwart gat dat in april 2019 werd gepubliceerd door de EHT, was van dit sterrenstelsel. Het artikel is gepubliceerd in het vakblad Astronomy & Astrophysics.

De Multi Wavelength-werkgroep van de EHT-samenwerking vond de gammaflits in de data van de tweede EHT-waarneemcampagne die in april 2018 werd uitgevoerd en waarbij meer dan 25 telescopen in de ruimte en op de grond waren betrokken. Het is de eerste waarneming in meer dan tien jaar van een hoogenergetische gammaflits (met fotonen met de energie tot duizenden miljarden keren zo hoog als die van zichtbaar licht) vanuit het superzware zwarte gat M87*. De onderzoekers gebruikten bijna gelijktijdige spectra van het sterrenstelsel, met het breedste golflengtebereik ooit.

De astronomen hopen in de waarnemingen met onder andere de gevoeligere EHT-array uit 2021 en 2022, en waarnemingen die daarmee gepland staan voor de komende jaren, meer inzicht te krijgen in de fysica rond het superzware zwarte gat M87*. Coördinerend auteur Giacomo Principe (Universiteit van Triëst, Italië) licht toe: “Ook hopen we meer zicht te krijgen op de oorsprong en mechanismen die verantwoordelijk zijn voor de emissie van de gammastraling”.  

Lees verder op: Astronomie

20
Deel dit artikel