‘Microquasar’ SS 433 bevat doeltreffende deeltjesversneller

De H.E.S.S-sterrenwacht in Namibië is erin geslaagd zeer energierijke gammastraling te detecteren van de ‘jets’ van het intrigerende object SS 433. Op die manier hebben astronomen de exacte locatie binnen de jets van een van de meest efficiënte deeltjesversnellers in onze Melkweg weten op te sporen (Science, 25 januari).

SS 433 bestaat uit een zwart gat dat materiaal aantrekt van een ster die dicht om hem heen draait. Zowel het zwarte gat als de ster heeft ongeveer tien keer zoveel massa als onze zon, en ze wentelen met een periode van dertien dagen om elkaar.

Met zijn sterke zwaartekrachtveld onttrekt het zwarte gat materiaal van het oppervlak van de ster, dat zich rond het zwarte gat ophoopt als een schijf van gas. Wanneer materie vanuit de schijf naar het zwarte gat toe valt, worden twee bundels van geladen deeltjes gelanceerd. Deze jets staan haaks op het vlak van de schijf, en de daarin aanwezige deeltjes bereiken snelheden van een kwart van de lichtsnelheid. Vanwege deze eigenschappen wordt SS 433 ook wel een microquasar genoemd – een miniatuurversie van de quasars in de kernen van actieve sterrenstelsels.

Lees verder op: Astronomie.nl

128
Deel dit artikel